Το Erasmus+ είναι το πρόγραμμα της ΕΕ που αφορά τους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού για την περίοδο 2021-2027. Η εκπαίδευση, η κατάρτιση, η νεολαία και ο αθλητισμός είναι βασικοί τομείς που στηρίζουν τους πολίτες στην προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη. Η εκπαίδευση και κατάρτιση υψηλής ποιότητας χωρίς αποκλεισμούς, καθώς και η άτυπη και μη τυπική μάθηση, στην ουσία εφοδιάζουν τους νέους και τους συμμετέχοντες κάθε ηλικίας με τα προσόντα και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την ουσιαστική συμμετοχή τους στη δημοκρατική κοινωνία, τη διαπολιτισμική κατανόηση και την επιτυχή μετάβαση στην αγορά εργασίας. Με βάση την επιτυχία του προγράμματος κατά την περίοδο 2014-2020, το Erasmus+ ενισχύει τις προσπάθειές του ώστε να αυξήσει τον αριθμό των ευκαιριών που προσφέρονται σε ακόμα περισσότερους συμμετέχοντες και σε ευρύτερο φάσμα οργανισμών, εστιάζοντας στον ποιοτικό αντίκτυπο του προγράμματος και συμβάλλοντας σε κοινωνίες πιο συνεκτικές, με μεγαλύτερο οικολογικό προσανατολισμό και καλύτερα ψηφιακά προετοιμασμένες.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες θα πρέπει να διαθέτουν σε μεγαλύτερο βαθμό τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που είναι αναγκαίες σε μια ταχέως εξελισσόμενη κοινωνία που γίνεται ολοένα και πιο κινητική, πολυπολιτισμική και ψηφιακή. Η παραμονή σε μια άλλη χώρα για σπουδές, μάθηση και εργασία θα πρέπει να γίνει κάτι το συνηθισμένο και όλοι θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να μάθουν δύο άλλες γλώσσες πέραν της μητρικής. Το πρόγραμμα αποτελεί βασική συνιστώσα για τη στήριξη των στόχων του Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης, του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση 2021-2027, της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη νεολαία και του προγράμματος εργασιών της ΕΕ για τον αθλητισμό (2021-24).

Όπως κατέδειξε η πανδημία COVID-19, η πρόσβαση στην εκπαίδευση αποδεικνύεται, περισσότερο από ποτέ, απαραίτητη για τη διασφάλιση ταχείας ανάκαμψης από τις κρίσεις και την παράλληλη προώθηση των ίσων ευκαιριών για όλους. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας ανάκαμψης, το πρόγραμμα Erasmus+ λαμβάνει μια νέα διάσταση χωρίς αποκλεισμούς, στηρίζοντας ευκαιρίες προσωπικής, κοινωνικοεκπαιδευτικής και επαγγελματικής ανάπτυξης των ανθρώπων στην Ευρώπη και πέραν αυτής, με στόχο να μην μείνει κανείς πίσω.

Το πρόγραμμα, για να αυξήσει τα ποιοτικά αποτελέσματα των δράσεών του και να εξασφαλίσει ίσες ευκαιρίες, θα προσεγγίσει περισσότερο και με καλύτερο τρόπο ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών και από διαφορετικό πολιτιστικό, κοινωνικό και οικονομικό υπόβαθρο. Κύριο μέλημα του προγράμματος είναι να προσεγγίσει άτομα που έχουν λιγότερες ευκαιρίες, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με αναπηρία και μεταναστών, καθώς και πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές ή αντιμετωπίζουν κοινωνικοοικονομικές δυσκολίες. Σε αυτό το πλαίσιο, το πρόγραμμα θα ενθαρρύνει επίσης τους συμμετέχοντές του, και ιδίως τους νέους, να εμπλακούν και να δραστηριοποιηθούν στην κοινωνία των πολιτών, ευαισθητοποιώντας τους σχετικά με τις κοινές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2024 το πρόγραμμα θα συνεχίσει επίσης την προσπάθεια ώστε να ελαχιστοποιήσει τις κοινωνικοοικονομικές και εκπαιδευτικές συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, μεταξύ άλλων στηρίζοντας σχέδια που προωθούν εκπαιδευτικές δραστηριότητες και διευκολύνουν την ένταξη των ατόμων που εγκαταλείπουν την Ουκρανία λόγω του πολέμου στα νέα περιβάλλοντα μάθησής τους, καθώς και δραστηριότητες για τη στήριξη των οργανισμών, των εκπαιδευομένων και του προσωπικού στην Ουκρανία.

Επιπλέον, σύμφωνα με τους στόχους του ευρωπαϊκού θεματολογίου καινοτομίας σχετικά με τη στήριξη της ανάπτυξης ταλέντων για την ενίσχυση της ικανότητας καινοτομίας της Ευρώπης, η ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς και η ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων σε τομείς με μακρόπνοες προοπτικές, όπως η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, η καθαρή ενέργεια, η τεχνητή νοημοσύνη, η ρομποτική και η ανάλυση μεγάλων δεδομένων, έχουν ουσιώδη σημασία για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη συνοχή της Ευρώπης στο μέλλον. Το πρόγραμμα μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην τόνωση της καινοτομίας και τη γεφύρωση του χάσματος γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Οι επιχειρήσεις της ΕΕ πρέπει να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές μέσω του ταλέντου και της καινοτομίας. Αυτή η επένδυση σε γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες θα ωφελήσει άτομα, ιδρύματα, οργανισμούς και την κοινωνία στο σύνολό της, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη και διασφαλίζοντας ισότητα, ευημερία και κοινωνική ένταξη στην Ευρώπη και πέραν αυτής.

Άλλη μια πρόκληση αφορά τις πανευρωπαϊκές τάσεις για περιορισμένη συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο και το χαμηλό επίπεδο γνώσεων και ευαισθητοποίησης σχετικά με τα ευρωπαϊκά θέματα, καθώς και τον αντίκτυπό τους στη ζωή όλων των Ευρωπαίων πολιτών. Πολλοί διστάζουν ή δυσκολεύονται να συμμετέχουν ενεργά στη ζωή της κοινότητάς τους ή στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και της συμμετοχής των νέων στις δημοκρατικές διαδικασίες έχει κεφαλαιώδη σημασία για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο στόχος αυτός μπορεί επίσης να επιτευχθεί μέσω δραστηριοτήτων μη τυπικής μάθησης που στοχεύουν στην ενίσχυση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των νέων και των ενήλικων εκπαιδευομένων, καθώς και της ενεργού συμμετοχής τους στα κοινά. Το πρόγραμμα μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση της ανάπτυξης κοινωνικών και διαπολιτισμικών ικανοτήτων, της κριτικής σκέψης και του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας και, συνεπώς, στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και των ψευδών ειδήσεων.

Σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να γίνει βιώσιμη η οικονομία της, τα σχέδια του Erasmus+ θα πρέπει να εκπονούνται με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και θα πρέπει να ενσωματώνουν πρακτικές οικολογικού προσανατολισμού σε κάθε τους πτυχή. Οι οργανισμοί και οι συμμετέχοντες θα πρέπει να ακολουθούν μια φιλική προς το περιβάλλον προσέγγιση κατά την εκπόνηση των σχεδίων τους, γεγονός που θα τους ενθαρρύνει να συζητούν και να ενημερώνονται για περιβαλλοντικά ζητήματα, θα τους κάνει να σκεφτούν τι μπορεί να γίνει στο επίπεδό τους ώστε τα σχέδια να γίνουν πιο βιώσιμα, και θα τους βοηθήσει να βρουν πιο οικολογικούς τρόπους για την υλοποίηση των δραστηριοτήτων τους.

Η στήριξη και η διευκόλυνση της διακρατικής και διεθνούς συνεργασίας μεταξύ οργανώσεων στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, είναι ουσιώδους σημασίας για την ενδυνάμωση των ατόμων μέσω της απόκτησης περισσότερων βασικών ικανοτήτων, τη μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και την αναγνώριση των ικανοτήτων που αποκτώνται μέσω της τυπικής, της άτυπης και της μη τυπικής μάθησης. Το πρόγραμμα Erasmus+ διευκολύνει την κυκλοφορία ιδεών και τη μετάδοση βέλτιστων πρακτικών και εμπειρογνωσίας, καθώς και την ανάπτυξη ψηφιακών ικανοτήτων. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλει στην επίτευξη εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας με παράλληλη ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Πρόκειται για ένα από τα πλέον προβεβλημένα και επιτυχημένα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αξιοποιεί τα επιτεύγματα 35 και πλέον ετών ευρωπαϊκών προγραμμάτων στους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού, που καλύπτουν τόσο την ενδοευρωπαϊκή όσο και τη διεθνή διάσταση των συμπράξεων.

Ο οδηγός του προγράμματος Erasmus+ καταρτίζεται σύμφωνα με τα ετήσια προγράμματα εργασίας του Erasmus+ που εγκρίνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και συνεπώς ενδέχεται να αναθεωρηθεί προκειμένου να αντικατοπτρίζει τις προτεραιότητες και τους άξονες δράσης που θα καθοριστούν. Η εφαρμογή του παρόντος οδηγού εξαρτάται, επίσης, από τη διαθεσιμότητα των πιστώσεων που προβλέπονται στο σχέδιο προϋπολογισμού μετά την έγκριση του προϋπολογισμού για το συγκεκριμένο έτος από την αρμόδια για τον προϋπολογισμό αρχή της ΕΕ ή κατά τα προβλεπόμενα στο σύστημα των προσωρινών δωδεκατημορίων.