W programie Erasmus+ udział biorą państwa członkowskie UE. Dodatkowo, zgodnie z art. 16 rozporządzenia ustanawiającego program Erasmus+, z programem związane są następujące państwa trzecie1 :

• członkowie Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) będący członkami Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG): Norwegia, Islandia i Liechtenstein
• kraje przystępujące, kraje kandydujące i potencjalne kraje kandydujące: Republika Macedonii Północnej, Republika Turcji i Republika Serbii.

Państwa członkowskie UE i wyżej wymienione państwa trzecie stowarzyszone z Programem będą zwane dalej „państwami członkowskimi UE i państwami trzecimi stowarzyszonymi z Programem”.

Ponadto zgodnie z art. 17 rozporządzenia podmioty z innych państw trzecich niestowarzyszonych z programem (zwanych dalej „państwami trzecimi niestowarzyszonymi z Programem”) mogą kwalifikować się do akcji w ramach programu Erasmus+ w należycie uzasadnionych przypadkach i w interesie Unii.

Państwa członkowskie UE i państwa trzecie stowarzyszone z programem

Następujące kraje mogą w pełni uczestniczyć we wszystkich akcjach programu Erasmus+:

Państwa członkowskie Unii Europejskiej (UE)2

Belgia, Bułgaria, Republika Czeska, Dania, Niemcy, Estonia, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Chorwacja, Włochy, Cypr, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Węgry, Malta, Niderlandy, Austria, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Finlandia, Szwecja

Państwa trzecie stowarzyszone z programem3

• Macedonia Północna
• Serbia
• Islandia
• Liechtenstein
• Norwegia
• Turcja

Państwa trzecie niestowarzyszone z programem

Następujące kraje mogą uczestniczyć w określonych akcjach programu, zależnie od szczegółowych kryteriów lub warunków (dalsze informacje można znaleźć w części B niniejszego przewodnika). Dofinansowanie zostanie przyznane organizacjom z siedzibą na terytorium tych krajów uznanym przez prawo międzynarodowe. Wnioskodawcy i uczestnicy muszą respektować wszelkie ograniczenia nałożone na pomoc zewnętrzną UE przez Radę Europejską. Wnioski muszą być zgodne z ogólnymi wartościami UE poszanowania godności ludzkiej, wolności, demokracji, równości, państwa prawa, jak również poszanowania praw człowieka, w tym praw osób należących do mniejszości, jak przewidziano w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej.

Następujące państwa trzecie niestowarzyszone z Programem zostały pogrupowane według instrumentów działań zewnętrznych UE, tj. Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej – „Globalny wymiar Europy” (ISWMR – „Globalny wymiar Europy”)4 oraz Instrumentu Pomocy Przedakcesyjnej (IPA III)5 .

Bałkany zachodnie (region 1)

 Albania, Bośnia i Hercegowina, Kosowo6 , Czarnogóra

Wschodnie sąsiedztwo (region 2)

Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, terytorium Ukrainy uznane przez prawo międzynarodowe

Kraje południowego regionu Morza Śródziemnego

Region 37

Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, Liban, Libia, Maroko, Palestyna8 , Syria, Tunezja

Federacja Rosyjska (region 4)

Terytorium Rosji uznane przez prawo międzynarodowe

Region 5

Azja9

Bangladesz, Bhutan, Chiny, Filipiny, Indie, Indonezja, Kambodża, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Laos, Malediwy, Malezja, Myanmar/Birma, Mongolia, Nepal, Pakistan, Sri Lanka, Tajlandia i Wietnam

Kraje o wysokich dochodach: Brunei, Hongkong, Japonia, Korea, Makau, Singapur i Tajwan.

Region 6

Azja środkowa10

Afganistan, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan.

Region 7

Bliski wschód

Irak, Iran, Jemen

Kraje o wysokich dochodach: Arabia Saudyjska, Bahrajn, Katar, Kuwejt, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie

Region 8

Rejon pacyfiku11

Wyspy Cooka, Fidżi, Kiribati, Wyspy Marshalla, Mikronezja, Nauru, Niue, Palau, Papua-Nowa Gwinea, Samoa, Timor Wschodni, Tonga, Tuvalu, Vanuatu, Wyspy Salomona.

Kraje o wysokich dochodach: Australia, Nowa Zelandia

Region 9 Afryka

Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Czad, Demokratyczna Republika Konga, Dżibuti, Erytrea, Eswatini, Etiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Gwinea, Gwinea Bissau, Gwinea Równikowa, Kamerun, Kenia, Komory, Kongo, Lesotho, Liberia, Madagaskar, Malawi, Mali, Mauretania, Mauritius, Mozambik, Namibia, Niger, Nigeria, Republika Południowej Afryki, Republika Środkowoafrykańska, Republika Zielonego Przylądka, Rwanda, Senegal, Seszele, Sierra Leone, Somalia, Suazi, Sudan Południowy, Sudan, Tanzania, Togo, Uganda, Wybrzeże Kości Słoniowej, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Zambia, Zimbabwe.

Region 10

Ameryka Łacińska

Argentyna, Boliwia, Brazylia, Chile, Ekwador, Gwatemala, Honduras, Kolumbia, Kostaryka, Meksyk, Nikaragua, Panama, Paragwaj, Peru, Salwador, Urugwaj i Wenezuela

Region 11

Karaiby12

Antigua i Barbuda, Bahamy, Barbados, Belize, Dominika, Dominikana, Grenada, Gujana, Haiti, Jamajka, Kuba, Saint Kitts i Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent i Grenadyny, Surinam oraz Trynidad i Tobago

Region 12

USA i Kanada

Stany Zjednoczone Ameryki, Kanada

Instrumentami działań zewnętrznych nie są objęte następujące państwa trzecie niestowarzyszone z Programem:

Region 13

Andora, Monako, Państwo Watykańskie, San Marino

Region 14

Szwajcaria, Wyspy Owcze, Zjednoczone Królestwo

Aby uzyskać więcej informacji, należy zapoznać się ze szczegółowym opisem akcji programu zamieszczonym w części B niniejszego przewodnika.

Wymogi dotyczące wiz i zezwoleń na pobyt

Może zaistnieć konieczność uzyskania przez uczestników projektów Erasmus+ wizy na pobyt za granicą w państwach członkowskich UE i państwach trzecich stowarzyszonych z Programem lub w państwach trzecich niestowarzyszonych z Programem, w których prowadzone jest dane działanie. Wszystkie organizacje uczestniczące muszą zadbać o to, aby zostały uzyskane wymagane zezwolenia (wizy krótkoterminowe lub długoterminowe bądź zezwolenia na pobyt) przed rozpoczęciem zaplanowanego działania. Zdecydowanie zaleca się występowanie do właściwych organów o zezwolenia z dużym wyprzedzeniem, ponieważ formalności te mogą trwać kilka tygodni. Agencje narodowe i Agencja Wykonawcza mogą udzielić dodatkowych wskazówek i pomocy w sprawach związanych z wizami, zezwoleniami na pobyt, ubezpieczeniem społecznym itp. Portal imigracyjny UE zawiera ogólne informacje na temat wiz i zezwoleń na pobyt zarówno w odniesieniu do pobytów krótkoterminowych, jak i długoterminowych: https://ec.europa.eu/immigration/

• 1 Z zastrzeżeniem zawarcia układów o stowarzyszeniu między Unią Europejską a tymi państwami.
• 2 Zgodnie z art. 33 ust. 2 decyzji Rady (UE) 2021/1764 z dnia 5 października 2021 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich z Unią Europejską, w tym stosunków między Unią Europejską, z jednej strony, a Grenlandią i Królestwem Danii, z drugiej strony (Decyzja w sprawie stowarzyszenia zamorskiego, łącznie z Grenlandią) (EUR-Lex - 32021D1764 - EN - EUR-Lex (europa.eu)) Unia zapewnia, aby do udziału w programie Erasmus+ kwalifikowały się osoby i organizacje z krajów i terytoriów zamorskich, zgodnie z zasadami programu i ustaleniami obowiązującymi państwo członkowskie, z którym są związane. To oznacza, że osoby i organizacje z krajów i terytoriów zamorskich uczestniczą w programie mając status „państwa członkowskiego UE lub państwa trzeciego stowarzyszonego z Programem”, przy czym właściwym „państwem członkowskim UE lub państwem trzecim stowarzyszonym z Programem” jest państwo członkowskie, z którym są związane. Wykaz krajów i terytoriów zamorskich, których to dotyczy, można znaleźć pod adresem: https://ec.europa.eu/international-partnerships/where-we-work/overseas-countries-and-territories_en.
• 3 Z zastrzeżeniem zawarcia układów o stowarzyszeniu między Unią Europejską a tymi państwami.
• 4 Dz.U. L 209/2021 (europa.eu)
• 5 https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2021/1529
• 6 Użycie tej nazwy nie wpływa na stanowiska w sprawie statusu Kosowa i jest zgodne z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ 1244 oraz z opinią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Deklaracji niepodległości Kosowa.
• 7 Kryteria kwalifikowalności określone w zawiadomieniu Komisji nr 2013/C-205/05 (Dz.U. C 205 z 19.7.2013, s. 9–11) obowiązują w stosunku do wszystkich akcji realizowanych w ramach niniejszego przewodnika, także odnośnie do stron trzecich otrzymujących wsparcie finansowe w przypadkach, w których dana akcja zakłada wsparcie finansowe dla stron trzecich udzielone przez beneficjentów dotacji zgodnie z art. 204 rozporządzenia finansowego UE.
• 8 Użycie tej nazwy nie może być traktowane jako uznanie państwa Palestyna i pozostaje bez uszczerbku dla indywidualnych stanowisk państw członkowskich w tej kwestii.
• 9 Wykaz krajów najsłabiej rozwiniętych spośród tych krajów można znaleźć pod adresem: DAC-List-ODA-Recipients-for-reporting-2021-flows.pdf (oecd.org)
• 10 Jak wyżej
• 11 Jak wyżej
• 12 Wykaz krajów najsłabiej rozwiniętych spośród tych krajów można znaleźć pod adresem: DAC-List-ODA-Recipients-for-reporting-2021-flows.pdf (oecd.org)